مراقبت هاي بعد از كشيدن دندان
پس از انجام عمل کشیدن دندان، مراقبت مناسب در دوره پس از عمل برای تسهیل بهبودی آرام و سریع اهمیت دارد. پیروی از این رهنمودها می‌تواند ناراحتی را کاهش داده، خطر ایجاد مشکلات را کاهش داده و به تسریع فرآیند بهبودی کمک کند. در اینجا راهنمای جامع مراقبت های پس از درمان دندان در دندانپزشکی با تمرکز بر ارتقای سلامت دهان و دندان و کاهش خطر عوارض است.
مدیریت خونریزی
– برای حدود نیم ساعت، فشار ملایمی به گاز روی ناحیه مربوطه قرار دهید.
– اگر خونریزی ادامه دارد، یک پد گاز جدید را مرطوب کرده و به آرامی برای چند دقیقه به ناحیه بچسبانید.
– از آبکشی با فشار زیاد یا لمس مکرر ناحیه اجتناب کنید تا از مختل کردن لخته خونی جلوگیری شود.
– در 24 ساعت اول از شستشوی شدید یا تف کردن برای جلوگیری از از بین رفتن لخته خون خودداری کنید.
– تا یک روز از نی برای نوشیدن مایعات استفاده کرده و از سیگار کشیدن و مصرف مایعات داغ خودداری کنید، زیرا این عملیات ممکن است از تشکیل لخته خونی در محل جلوگیری کند.
به حداقل رساندن تورم
تورم یک پاسخ طبیعی پس از کشیدن دندان است. برای مدیریت آن:
– یک کیسه یخ را با یک پارچه پیچیده و به ناحیه تورم دهید تا به مدت ۱۰ دقیقه، سپس آن را بردارید و به مدت ۲۰ دقیقه استراحت دهید. این فرآیند را در صورت امکان تا ۲۴ ساعت ادامه دهید.
درمان درد
– اگر احساس درد می‌کنید، از مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید.
– برای به حداکثر رساندن تاثیر این داروها، آنها را قبل از تشدید درد و بلافاصله پس از درمان مصرف کنید.
دستور العمل های خوردن و تغذیه
– در ابتدا از خوردن غذا در کنار ناحیه جراحی شده، خودداری کنید.
– از مصرف الکل و مایعات داغ برای ۲۴ ساعت اول خودداری کنید.
– اگر چندین دندان کشیده شده اند، توصیه می‌شود به یک رژیم غذایی نرم پایبند باشید.
مسواک زدن و بهداشت دهان و دندان
– از مسواک زدن مستقیماً روی ناحیه کشیدگی دندان و نزدیکی آن در روز اول پس از عمل خودداری کنید.
– در روز دوم، به طور ملایم و نرم مسواک زدن را انجام دهید.
– فقط از دهانشویه های توصیه شده توسط دندانپزشک استفاده کنید، زیرا برخی از آنها حاوی الکل هستند که می تواند بهبود زخم را به تاخیر بیندازد.
– ناحیه را در ۲۴ ساعت اول با محلول آب نمک رقیق شده بشویید (نصف قاشق چای‌خوری نمک در یک فنجان آب). این آبکشی باید بلافاصله پس از هر وعده غذایی و قبل از خواب انجام شود.
ترمیم زخم خشک
اگر 3 تا 4 روز پس از كشيدن دندان در محل درد شديد و ضربان دار احساس كرديد، دچار مشكل به نام Dry socket شده ايد. اين حالت ممكن است باعث مزه ناخوشايند يا بوي نامطبوع در دهان شما شود. در حاليكه محل كشيدن شدن دندان به صورت يك حفره خالي به نظر مي رسد. در اين حالت به علت جابجايي لخته خوني ترميم زخم به تاخير مي افتد. گرچه اين عارضه خيلي شايع نيست، حتماً بايد به دندانپزشك رجوع شود تا اقدامات درماني صورت بپذيرد.
ملاحظات و مراقبت هاي پس از قرار دادن روكش در دهان :
– براي آماده شدن روكش معمولاً دندانپزشك شما به 2 الي 3 جلسه كارنياز دارد. در جلسه اول آماده سازي دندان، تراش و قالب گيري و در صورت نياز ساخت روكش موقت انجام مي‌پذيرد. در اين جلسه امكان دارد نياز به بي حسي باشد، در صورت انجام بي حسي تا بر طرف نشدن آن از خوردن و نوشيدن مواد داغ خودداري فرماييد.
– در صورت شل شدن يا در آمدن روكش موقت حتما با مركز تماس حاصل فرماييد و حتي الامكان روكش موقت يا تكه هاي آن را همراه داشته باشيد.
– براي طولاني تر كردن ماندگاري روكش هاي موقت از خوردن و جويدن مواد غذايي چسبنده مثل آدامس، مواد سخت مثل ته ديگ يا ميوه هاي سفت خودداري كرده و ترجيحاً از سمت ديگر دهان براي جويدن استفاده نماييد.
– مسواك زدن و كشيدن نخ دندان بسيار مهم است. شما بايد به اين نكته دقت كنيد كه نخ را با فشار و محكم به سمت مركز دهان بيرون نكشيد كه باعث لق شدن روكش موقت نشود. در مورد روكش هاي آنله بهتر است از كشيدن نخ دندان اجتناب شود. (فقط تا مدتي كه هنوز روكش اصلي آماده نشده است.)
بين جلسات درماني كمي درد حين فشار يا خوردن مواد سرد و گرم طبيعي است. اين حساسيت چند روز بعد از قراردادن روكش دائم از بين مي رود. اگر درد بيش از سه روز ادامه يافت يا سوال و پرسش ديگري مطرح شد حتماً با كلينيك تماس حاصل فرماييد.
در مورد روكش هاي كد/كم و روكش هاي لابراتواري، حتما تا 48 ساعت بعد از درمان همچنان در جويدن (طبق دستوري كه باي روكش هاي موقت داده شد) احتياط شود و بعد از 48 ساعت بعد از درمان همچنان در جويدن (طبق دستوري كه براي روكش هاي موقت داده شد) احتياط شود و بعد از 48 ساعت براي تنظيم وقت follow up با مركز تماس حاصل شود. درد هنگام جويدن، گاز گرفتن گونه و مشكلات ديگر حتما بايد به اطلاع دندانپزشك رسانده شود.
پس از چسباندن روكش با چسب دائم، تا 24 ساعت امكان خروج تكه هاي چسب حين مسواك زدن و نخ كشيدن وجود دارد. از آنجایی که روکش های ایمپلنت در چند ماه اولیه با چسب موقت چسبانده می شوند ملاحظات مربوط به روکش موقت پیگیری شود .
مراقبت هاي پس از درمانهاي زيبايي و ترميمي :
كمي زمان مي برد كه شما به جويدن جديدي عادت كنيد. وقتي دندان ترميم مي شود ممكن است براي مغز چند روز زمان ببرد كه محل جديد کاسب دندان را از محل قبلي آن افتراق دهد. بنابراين با تغيير الگوي جويدن، ممكن است تا 48 ساعت پس از درمان احساس بلندي در محل داشته باشيد كه بهتراست توصيه هاي زيرا به كار ببنديد.
1- از جويدن آدامس و غذاهاي سفت مثل گز و سوهان و ته ديگ در محل خودداري كنيد.
2- حتماً با مركز تماس حاصل فرماييد.
تا چند روز بعد از ترميم دندان كمي حساسيت به سرما و گرما طبيعي است چرا كه دندان به كمي زمان نياز دارد كه پس از برداشت ساختار پوسيده ترميم صورت پذيرد. همچنين لثه ها هم كمي دردناك مي شوند. شستشو، آب نمك گرم (يك قاشق چايخوري در يك فنجان آب گرم) سه بار در روز درد يا تورم را كم مي كند. يك قرص مسكن متوسط مثل استامينوفن يا ايبوپروفن هر 3 تا 4 ساعت مي تواند بسيار كمك كننده باشد.
در روزهاي اوليه صحبت كردن شما ممكن است دچار تغيير شود اكثر بيماران پس از چند روز به صورت نرمال صحبت مي كنند در مدتي كه به سايز و شكل پركردگي یا ونیر خود عادت مي كنيد ممكن است احساس كنيد ترشح بزاقتان افزايش يافته است كه اين حالت طي يك هفته بعد از درمان اصلاح مي شود.
حتماً هر روز مسواك و نخ دندان استفاده شود. براي موفقيت درمان حياتي است كه جرم و پلاكي در محل نباشد. همچنين مراجعه مرتب 6 ماهه براي جرم گيري به کلینیک دندانپزشکی حتما توصیه مي شود.
دقت فرمايید كه ترميم دندان، آن را نسبت به شكستن واكسينه نمي كند پس هر عاملي كه مي تواند باعث شكستن دندان سالم شما شود مي تواند همين كار را با دندان ترميم شده انجام دهد. هسته ي ميوه ها پوست آجيل ها مثل گردد و فندق، يخ، ناخن يا مداد ! و شيريني هاي چسبناك مانند سوهان و گز هم جزو همين دسته هستند كه بايد از آنها دوري كرد. سيگار و قليان مي تواند باعث ايجاد Stain و لك هاي قهوه اي رنگ روي ونيرها و ترميم هاي شما شود. مواد غذايي رنگ دانه دار مثل قهوه، شراب قرمز، چاي و berry ها (تمشك، توت فرنگي و خانواده آن ها) هم از اين دسته مستثني نيستند. اگر ورزش هاي رزمي انجام مي دهيد حتما به ما اطلاع دهيد كه براي شما گارد دهاني ساخته شود. اگر دندان قروچه شبانه داريد نياز به ساخت نايت گارد داريد كه از شكستن ونيرها، ترميم ها و دندانهاي شما جلوگيري شود.
در نهايت در صورت داشتن هر سوالي با مركز تماس حاصل فرماييد.
مراقبت هاي پس از درمان ريشه :
1- فشار وارد شده به دندان را كاهش دهيد :
تا وقتي روكش در محل قرار داده نشده است، دندان به طور موقت ضعيف است. جويدن روي آن را متوقف كنيد و از سمت ديگر دهان استفاده نماييد.
2- از رژيم غذايي نرم استفاده كنيد.
از غذاهاي سفت تا زماني كه دندان هنوز با ترميم موقت و پانسمان است اجتناب كنيد. مصرف ته ديگ، ميوه هاي سفت، گز، سوهان، آدامس، آجيل، يخ و ديگر مواد غذايي سفت را تا زمان روكش يا ترميم دائمي دندان يه تعويق بيندازيد چرا كه ريسك شكستن دندان را بالا مي برند. همچنين ممكن است باعث افتادن پانسمان دندان شوند كه ريسك عفوني شدن دندان را زياد مي كند. در صورت درآمدن پانسمان حتما با مركز تماس حاصل فرمایید .
3- مسواك به صورت نرم زده شود .
حتما هم نخ دندان و هم مسواك را استفاده كنيد ولي خيلي نرم و با احتياط . نخ دندان را با فشار بيرون نكشيد چون ممكن است باعث افتادن پانسمان شود.
4 – اگر احساس زبري يا تیزي در لبه دندان يا پانسمان داريد حتماً با مركز تماس بگيريد تا وقت ويزيت به شما داده شود.
5- هر چه سريع تر براي روكش يا پركردگي دائمي دندان اقدام نماييد.
درمان ريشه قسمت داخلي كانال ريشه دندان را بر مي دارد كه باعث ضعيف تر شدن ساختار دنداني مي شود. بنابراين در اكثر موارد نياز به روكش يا بيلد آپ كامل براي حفظ دندان است.
6- درد پس از درمان :
3 الي 7 روز پس از كار روت كانال امكان وجود درد هست و درد حين جويدن حتي تا 2 هفته هم ممكن است ادامه داشته باشد. حتماً از داروهاي تجويز شده در ساعات مقرر استفاده نماييد. ترجيحاً دور اول مسكن ها را بلافاصله بعد از كار و قبل از بر طرف شدن کامل بي حسي دندان استفاده نماييد. در صورت نياز ممكن است دندانپزشك براي شما آنتي بيوتيك تجويز نمايد كه تمام داروها باید راس ساعت مقرر و به صورت پيوسته مصرف شوند. در صورت هر مشكلي يا بروز درد شديد حتماً با مركز تماس حاصل فرماييد.
7- موكداً توصيه مي كنيم مراقب دندان اندو شده باشيد.
شكستگي اين دندانها در مواقعي انقدر شديد است كه مي تواند منجر به از دست رفتن دندان شود. توصيه هاي بالا را جدي بگيريد.
