کودکان سرشار از انرژی و کنجکاوی هستند و اغلب آنها را به سمت حوادثی سوق می دهد که می تواند منجر به صدمات دندانی شود. این آسیب‌ها از حوادث جزئی مانند شکستگی دندان تا مسائل شدیدتر مانند جابجایی دندان یا شکستگی متغیر است. شناخت انواع مختلف آسیب‌های دندانی و درمان‌های ممکن برای والدین و مراقبان بسیار مهم است.
جا به جایی دندان
تغییر مکان دندان در کودکان یک اتفاق رایج در کودکان است که می تواند به طور طبیعی در حین ریختن دندان های شیری یا در اثر ضربه اتفاق بیفتد. این اصطلاح به این اطلاق می شود که دندان در اثر نیروهایی مانند گاز گرفتن مواد غذایی سفت از موقعیت اصلی خود حرکت می کند. دندانی که مکانش تغییر کرده باشد، ممکن است خونریزی کوچکی در اطراف لثه‌ها ایجاد کند. اگر تغییر مکان دندان شیری به دلیل ریختن طبیعی دندان‌های شیری نباشد و دندان برای جایگزینی با دندان دائمی آماده نباشد، ممکن است نشانه‌ای از التهاب یا عفونت لثه باشد. با رعایت بهداشت دهان مناسب، این مشکل معمولاً قابل حل است مگر این‌که بیماری لثه به شدت پیشرفت کرده باشد.
در رفتگی دندان
وقتی دندان به دلیل ضربه‌ای جدا می‌شود، مهم است که به دنبال معاینه دندانپزشک باشید. دندانپزشک بررسی می‌کند که استخوان زیرین دندان نیز تحت تأثیر قرار گرفته است یا خیر و شدت آسیب چقدر است. بسته به شدت آسیب، ممکن است نیاز به درمان ریشه دندان (پالپوتومی یا پالپکتومی) برای نجات دندان باشد. در برخی موارد، اگر آسیب به اندازه زیادی باشد، جراحی جدا کردن دندان ممکن است تنها گزینه باشد تا از پیشرفت عوارض جلوگیری شود.
فروفتن یا بیرون آمدن دندان
یک ضربه شدید می‌تواند باعث فروفتن دندان به داخل لثه (اینتروژن) یا بیرون آمدن از شکاف دندان (اکستروژن) شود. در این موارد، ارزیابی فوری دندان در چنین مواردی بسیار مهم است. دندانی که به لثه فرو رفته باشد، گاهی نیز در نتیجه ضربه، آنکیلوز (انسجامی) ممکن است ایجاد شود، به این معنا که بافت‌های رابطه‌ای که دندان را به استخوان متصل می‌کنند، از بین می‌روند و دندان مستقیماً به استخوان متصل می‌شود. دندانی که مکانش تغییر کرده باشد، نیازمند معاینه دقیق و تصمیمات درمانی بر اساس وضعیت دندان دارند.
شکستگی دندان‌های جلویی
کودکان، به خصوص کسانی که دندان‌های جلویی برجسته دارند، به شکستن یا شکسته شدن دندان‌های جلویی به علت تصادفات در حین بازی یا افتادن، حساس‌تر هستند. خوشبختانه، بیشتر موارد شکستن دندان‌های جلویی معمولی هستند و به راحتی قابل درمان هستند، به شرطی که شکستگی محدود باشد و به پالپ (قسمت داخلی دندان) نرسیده باشد. اقدامات سریع در این زمینه برای جلوگیری از عفونت و عوارض ضروری است.
شکستگی دندان
شکستگی دندان‌ها می‌تواند از شکستگی مینا تا شکستگی‌هایی که به پالپ گسترش یافته‌اند، متفاوت باشد. پالپ بخش مرکزی دندان است که شامل عروق خونی، بافت‌های نرم و عصب‌ها برای رشد دندان است. اگر پالپ آسیب ببیند، باید به سرعت تحت درمان قرار گیرد. یکی از نشانه‌های مهم آسیب پالپ وجود لکه تیره در عمق دندان است. برای نجات دندان، حتماً بلافاصله با دندانپزشک مشورته کنید تا با عکس‌برداری ایکس‌ری، گستردگی آسیب مشخص شود.
دندان‌های کنده شده
در صورتی که دندان کاملاً جدا شده باشد، به عنوان یک اورژانس دندانی محسوب می‌شود. اگر دندان دائمی کنده شده باشد و بتوان آن را بازیابی کرد، امکان بازپیوندی موفقیت آمیز وجود دارد. عملکرد فوری برای قرار دادن دندان در شیر یا محلول نگهداری دندان و سریع به پزشک دندانی مراجعه کردن می‌تواند احتمال موفقیت بازپیوندی را به طور قابل توجهی افزایش دهد. متأسفانه، دندان‌های شیری امکان بازپیوندی ندارند. در این موارد، حفظ فضای دندان‌ها با استفاده از وسایلی مانند نگهدارنده فضا برای جلوگیری از مشکلات دندانی آینده بسیار مهم است.
جمع بندی
در پایان، فهمیدن انواع مختلف آسیب‌های دندانی در کودکان و اقدامات پیشنهادی می‌تواند تفاوت چشم‌گیری در حفظ بهداشت دهان آنها ایجاد کند. مراجعات منظم به دندانپزشک، ترویج بازی‌های ایمن و آموزش کودکان درباره تدابیر ایمنی دندانی برای جلوگیری و مدیریت آسیب‌های دندانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. همواره به یاد داشته باشید که در مواقع اضطراری دندانی، بهتر است توجه کنید که به دندانپزشک مشورت کنید.
